Ben jij eind dertig, begin veertig? Dan is de overgang waarschijnlijk een onderwerp dat je graag nog even parkeert tot je er daadwerkelijk in zit. Ook ik houd verdwijnende tailles, stemmingswisselingen en opvliegers het liefst buiten mijn mentale blikveld. En toch heb ik besloten om komend jaar vaker te gaan schrijven over de menopauze. Je kunt namelijk al zes (!) jaar voor het uitblijven van je menstruatie slechter gaan slapen, last krijgen van je gewrichten en overvallen worden door sombere gevoelens. En dan is het best fijn als je deze klachten kunt duiden.
Iets minder vrolijk na je 40e? Deze rol spelen serotonine en oxytocine
Het haperen of uitblijven van de menstruatie, opvliegers, nachtelijk zweten… Het zijn typische overgangsklachten waar ik als 41-jarige (nog) geen last van heb. En dus is de overgang een onderwerp waar ik voorlopig liever niet over na wil denken. Het woord alleen al: ‘overgang’. Alsof je overgaat naar een plek waar je taille verdwijnt en je libido tot onder het nulpunt daalt. Toch heb ik besloten om vaker over de (naderende) menopauze te gaan schrijven. Al is het om het taboe dat er mijns inziens toch wel een beetje op rust te doorbreken. Daarnaast wil ik zelf graag beter voorbereid zijn op wat me te wachten staat. En dan is 41 geen gekke leeftijd om te beginnen met wat research. Er bestaat namelijk zoiets als de perimenopauze. In deze fase ben je nog wel gewoon ongesteld, maar beginnen je eierstokken al minder van het vrouwelijke hormoon oestrogeen te produceren. Je kunt zo’n 6 jaar voor het definitief uitblijven van je menstruatie al verschillende fysieke, mentale en emotionele symptomen ondervinden. Laten we eens inzoomen op de emotionele symptomen.
MINDER SEROTONINE
Hoe ouder je wordt, hoe minder oestrogeen je eicellen produceren. Dit heeft effect op twee neurotransmitters: serotonine en oxytocine. Serotonine wordt ook wel het ‘gelukshormoon’ genoemd. Hoewel serotonine een neotransmitter is, wordt zo’n 95% van de totale hoeveelheid serotonine in je darmen aangemaakt. De overige 5% wordt in je hersenen geproduceerd. Daar is serotonine onder andere betrokken bij je stemming en een gezond slaappatroon. Ook interessant: mannen produceren tot twee keer meer serotonine dan vrouwen. Dit verklaart waarom vrouwen vaker last hebben van een serotoninetekort. Zeker als ze richting de overgang gaan. Kijk dus niet gek op als je zodra je de veertig bent gepasseerd je wat minder vrolijk en outgoing bent dan voorheen.
OXYTOCINE
Oxytocine – ook wel bekend als ‘knuffelhormoon’ – komt vrij bij alle vormen van intimiteit. Ook van deze neurotransmitter wordt er minder geproduceerd als het oestrogeenniveau daalt. Dat zorgt ervoor dat je in de pre- en postmenopauze wat vaker met rust gelaten wilt worden en de natuurlijke drang om voor anderen te zorgen minder aanwezig kan zijn. In feestjes, verjaardagen en kletspraatjes bij de koffie automaat heb je simpelweg wat minder zin. En ik moet eerlijk toegeven dat ik mezelf hier wel in herken…
WAT KUN JE ZELF DOEN?
Hoewel je echt niet krampachtig hoeft vast te houden aan de meest vrolijke versie van jezelf, zijn er manieren om de productie van serotonine en oxytocine zelf een handje te helpen. Wie weet haalt het net de scherpe randjes van jouw sombere stemming. Meer weten over het boosten van serotonine? Lees dan vooral dit artikel. En in dit artikel lees je meer over oxytocine en wat je kunt doen om de productie er van te stimuleren. Deze tip deel ik vast: Pure chocolade stimuleert de aanmaak van oxytocine en reguleert serotonine. Cacao is een natuurlijke hart-opener die je wijze inzichten kan geven en milder naar jezelf en andere mensen laat kijken. Als dat geen mooie reden is om met een reep op de bank te ploffen;-)…
SEROTONINE
Serotonine wordt ook wel het gelukshormoon genoemd. Als je serotonine gehalte te laag is, kun je last krijgen van slapeloosheid, depressie en zelfs angstgevoelens. Het is dus belangrijk dat je lijf voldoende serotonine aanmaakt. Maar welke invloed heb je daar zelf op?
Serotonine: zó breng dit gelukshormoon zelf weer op peil
In je hersenen vindt voortdurend communicatie plaats tussen miljoenen cellen. Deze communicatie verloopt via neurotransmitters. Bekende neurotransmitters zijn adrenaline, dopamine én serotonine. Waar adrenaline en dopamine een opwekkend effect hebben, heeft serotonine juist een kalmerende werking. Hoewel serotonine een neotransmitter is, wordt zo’n 90 – 95% van de totale hoeveelheid serotonine in je darmen aangemaakt. De overige 5-10% wordt in je hersenen geproduceerd. Daar is serotonine onder andere betrokken bij je stemming en een gezond slaappatroon. Je darmen en darmflora hebben met andere woorden een enorme impact op hoe je je voelt. Ook interessant: mannen produceren tot twee keer meer serotonine dan vrouwen. Dit verklaart waarom vrouwen vaker last hebben van een serotoninetekort.
HOE WORDT SEROTONINE AANGEMAAKT?
Om te snappen hoe serotonine door je lijf wordt geproduceerd, volgt hier een kort scheikundelesje. Serotonine kan alleen maar aangemaakt worden uit het aminozuur tryptofaan. Voedingsbronnen van tryptofaan zijn bijvoorbeeld bruine rijst, zonnebloempitten, pompoen- en sesamzaadjes en bananen. Uit deze voeding haalt je lichaam eiwitten. Deze eiwitten worden afgebroken tot aminozuren. Uit het aminozuur tryptofaan wordt vervolgens het metabolische tussenproduct 5 HTP (5-Hydroxytryptophan) gemaakt. Je lijf zet 5 HTP daarna om in het stofje serotonine.
Daarmee heb je alle tools in handen om jouw holistische levenspad te kiezen.
BESTEL NU!
Bestel jouw exemplaar van Het Holistik Handboek!
5 X SEROTONINE KILLERS
Misschien wel belangrijker dan weten hoe serotonine wordt aangemaakt, is begrijpen hoe een tekort kan ontstaan én hoe je een tekort kunt herkennen. Dit zijn de 5 belangrijkste serotonine killers:
1) Met stip op nummer één staat stress – een te hoog cortisol niveau leidt namelijk tot een sterke ontregeling van neurotransmitters, serotonine in het bijzonder 2) Een tekort aan vitamine B3, vitamine B6 en het mineraal magnesium 3) Een eetstoornis zoals boulimia 4) Genetische aanleg 5) Alcohol en drugs zoals XTC
3 X SEROTONINE BOOSTERS
Gelukkig zijn er manieren waarop je je serotonine voorraad zélf weer een zetje in de juiste richting kunt geven. Dit zijn de 5 belangrijkste serotonine boosters:
1) Altijd ontbijten De meeste serotonine wordt twee uur na zonsopgang gemaakt. Het is daarom belangrijk je dag te beginnen met een uitgebalanceerd ontbijt. Je lijf beschikt dan direct over voldoende voedingsstoffen waarmee het serotonine kan gaan aanmaken. Koolhydraten zijn hierbij onmisbaar. Tryptofaan heeft namelijk complexe koolhydraten nodig om door je hersenen te worden opgenomen. Je kunt ze binnen krijgen door het eten van bijvoorbeeld bruine rijst, zonnebloempitten, pompoen- en sesamzaadjes en bananen.
2) Vitamines en mineralen tot je nemen Voldoende inname van vitamines en mineralen verhoogt de aanmaak van serotonine. Het gaat hierbij vooral om vitamine B3, B6 en magnesium. Geschikte voedingsmiddelen met voldoende vitamine B3, B6 en magnesium zijn bijvoorbeeld rood vlees, zonnebloempitten, vis, melk, bananen, pinda’s en eieren.
3) Zonlicht opzoeken en bewegen Zonlicht bevordert niet alleen de aanmaak van vitamine D, maar ook van serotonine. Zelfs op dagen dat er veel bewolking is, bereiken zonnestralen je huid. Loop vandaag dus vooral een blokje om. Als je niet veel buiten komt of werkt in een omgeving zonder (voldoende) daglicht dan kan je een speciale lamp proberen die de zonnestraling nabootst.
OXYTOCINE
Oxytocine is een wonderbaarlijk stofje. Het geeft een prettig gevoel, ontspant je spieren en zorgt er zelfs voor dat je minder stresshormonen aanmaakt. En precies daar zit de sleutel tot een optimale weerstand. Hoe je de productie van oxytocine een zetje in de goede richting kunt geven lees je hier.
Oxytocine: zó versterkt dit knuffelhormoon jouw weerstand
Het hormoon oxytocine werd in 1909 ontdekt door de Britse farmacoloog Henry Dale. Decennia lang stond oxytocine bekend als ‘zwangerschapshormoon’ vanwege de rol bij de bevalling en het op gang brengen van de borstvoeding. Pas in de jaren ’70 van de vorige eeuw kwam men er achter dat oxytocine niet alleen een hormoon is, maar óók een neurotransmitter.
NEUROTRANSMITTER
Een neurotransmitter is een signaalstofje dat er voor zorgt dat je cellen in je hersenen met elkaar kunnen communiceren. Bekende neurotransmitters zijn adrenaline, dopamine en serotonine. Waar adrenaline en dopamine een opwekkend effect hebben, heeft serotonine juist een kalmerende werking. Oxytocine doet weer wat anders. Het koppelt gevoelens van plezier en ontspanning aan het verbinden met andere mensen via aanraken, knuffelen, vrijen, massage en zelfs oogcontact. Zodra je positief onderling contact ervaart, maakt je hypothalamus extra oxytocine aan. En dat is ontzettend gezond. Hoe meer oxytocine er wordt aangemaakt hoe vrediger en rustiger je je voelt.
OXYTOCINE EN JE WEERSTAND
De werking van oxytocine beperkt zich niet tot je brein. Het stofje bevordert namelijk ook het ontspannen van je spieren, verlaagt de bloeddruk en zorgt er voor dat je lijf minder stresshormonen zoals cortisol aanmaakt. En dat is weer bevorderlijk voor je weerstand. Stress verzwakt je afweersysteem en vertraagt het genezingsproces. Zieke mensen hebben misschien wel het meeste baat bij oxytocine. Wanneer patiënten zich geborgen en geliefd voelen, genezen wonden en ontstekingen veel sneller. Wonderlijk niet waar? Het punt is alleen dat we in een tijd leven waarin we elkaar steeds minder aanraken…
AANRAAKHONGER
Anno 2019 krijgt communiceren via WhatsApp vaak voorrang boven een echt gesprek. En daar komt nog eens bij dat we in de westerse wereld sowieso veel waarde hechten aan personal space. De gemiddelde Nederlander heeft het liefst dat zijn gesprekspartner op ongeveer een armlengte afstand blijft. Vanuit cultureel perspectief zitten we dus niet snel bij elkaar op schoot. Dit heeft tot gevolg dat we steeds minder worden aangeraakt. Terwijl we daar juist veel behoefte aan hebben.
AANRAAKHONGER
Tiffany Field, directrice van het Touch Research Institue in Miami, spreekt in dit verband van ‘aanraakhonger’. Volgens Field zijn er tegenwoordig maar weinig mensen die dagelijks komen aan een gezonde dosis lichamelijk contact. Ook de Zweedse professor in de fysiologie Kerstin Uvnäs Moberg kwam tot deze conclusie. Ze schreef er een helder boek over: De oxytocine factor. Benut het hormoon van onthaasting, genezing en verbondenheid. Haar belangrijkste conclusie? We kunnen alleen gezond blijven als we stress bestrijden met onthaasting en ontspanning. En dan het liefst door prettig contact door bijvoorbeeld knuffelen, vrijen, massage of het aaien van huisdieren.
SUPPLEMENT
Wat je ook zou kunnen proberen is het slikken van een supplement. Oxytocin Stimulator is een plantaardig voedingssupplement en heeft als doel het stimuleren van de natuurlijke aanmaak van Oxytocine door de hersenen. Aan 1-2 capsules per dag heb je voldoende, voor een minimale periode van 3 maanden. Gebruik dit supplement niet als je zwanger bent.
Comments